Een 1-Fase of 3-Fase thuisbatterij en de rol van de slimme meter
De AlphaESS SMILE G3-S5 is een 1-fase thuisbatterij-systemen. Dat zegt primair wat over hoe deze thuisbatterij wordt aangesloten, namelijk op een 1-fase groep in de meterkast en deze systemen kunnen inderdaad ook maar op 1 fase stroom leveren. Dat ze maar op 1 fase stroom kunnen leveren en niet op alle drie de fasen maakt, tenminste in Nederland, niet zo'n groot verschil als je misschien zou denken. Hoe dat komt leg ik later in deze blog uit. Dat heeft namelijk alles te maken met de slimme meter.
De AlphaESS SMILE G3-S5 kan 5 kilowatt (kW) aan vermogen leveren, genoeg voor de wasmachine en de droger én een waterkoker.
Hoe lang een batterij dit vermogen kan leveren wordt bepaald door de energie-inhoud die wordt uitgedrukt in kilowatturen (kWh). Een 3 kilowattuur (kWh) batterij kan dus ongeveer 1 uur lang, 3 kW ofwel 3.000 Watt aan vermogen leveren.
Naast de enkelfase systemen, levert AlphaESS ook 3-fase thuisbatterij.
Wanneer en waarom is een 3-fase batterij systeem interessant? De meeste Nederlandse huishoudens hebben een 3-fase huisaansluiting van 3 x 25 Ampère (A). Op 1 fase kun dan al 25 Ampère x 230 Volt (netspanning) = 5.750 Watt aansluiten. Op 3 fases drie keer dit vermogen dus 17.250 Watt totaal.
Kook je elektrisch, heb je een flinke warmtepomp, een lader voor je elektrische auto etc. dan past dat dus niet op 1 fase. Sowieso niet als al deze verbruikers tegelijk aangaan! Dit soort apparatuur heeft veelal een 2- of 3 -fase voeding ofwel het verbruik wordt gesplitst over 2 of 3 fasen. Over 2 fasen kan je meterkast 2 x 5.750 Watt leveren, over 3 fasen 3 x 5.750 Watt ofwel maximaal 17,25 kilowatt (kW) in geval van een 25 Ampere 3-fase aansluiting.
Huishoudens gaan steeds meer stroom verbruiken. De verwachting is dat het stroomverbuik zal verdubbelen in de aankomende 5 jaren. Heb je een 1-fase huisaansluiting dan is deze meestal maximaaal 40 Ampere ofwel 40A x 230V = 9,2 kW. Daarmee kun je gelijktijdig heel wat apparatuur van stroom voorzien. Toch maken veel mensen de overstap naar een 3-fase huisaansluiting. Tegen dezelfde kosten heb je dan bijna de dubbele capaciteit. Namelijk 17,2 kW i.p.v. 9,2 kW. Je bent dan beter voorbereid of verdere elektrificatie.
Kun je een 1-fase thuisbatterij ook slim inzetten in een 3-fase woning. Zeker! Als er vraag is op de andere 2 fases dan de fase waarop de AlphaESS thuisbatterij is aangesloten, dan zal de thuisbatterij toch stroom terug gaan leveren. De slimme meter telt de plus- en min stromen per fase namelijk op en zal aleen de netto import of export registeren. De slimme meter werkt dus fase onafhankelijk.
Als een thuisbatterij over 3 fasen kan laden dan kan deze sneller laden (ofontladen). Dat is eigenlijk niet zo belangrijk omdat er bijna altijd voldoende tijd is om een batterij te laden. Er zijn echter gevallen wanneer het wel interessant is als je batterij snel kan (ont-)laden, bijvoorbeeld als de stroom heel goedkoop is. Daar komen we een andere keer op terug.
De casus
Je kiest dus voor een 3-fase batterij omdat je tegelijkertijd veel vermogen wilt kunnen leveren vanuit de batterij aan alle stroomverbruikers in de woning, waaronder aan de 3-fase gebruikers.
Er is nog een reden waarom een 3-fase batterijsysteem interessant kan zijn en dat is bij stroomuitval. Een 3-fase thuisbatterij systeem kan als er geen stroom meer wordt geleverd vanuit het net, ook de 3-fase verbruikers van (nood)stroom voorzien terwijl een 1-fase thuisbatterij alleen de 1-fase stroomverbruikers van stroom kan voorzien. Je verlichting blijft dus branden, maar je warmtepomp zal in zo’n geval uitschakelen.
Om een lang verhaal kort te maken. Heb je te maken met een huishouden met veel grote stroomverbruikers en flink wat zonnepanelen dan is een 3-fase batterijsysteem voor de hand liggend. Deze duurdere keuze is echter niet noodzakelijk. Het gaat er namelijk voornamelijk om hoe efficiënt de opslagcapaciteit (in kilowatturen) van een thuisbatterij wordt ingezet of anders gezegd wat je investering je oplevert. Het toevoegen van een 3-fase systeem of extra opslagcapaciteit heeft vaak maar een beperkt effect. In een volgende blog gaan we hierop dieper in.
Welke rol speelt de slimme meter in dit verhaal? Een best wel belangrijke rol. In Nederland is er voor gekozen om de stroom die door de slimme meter wordt geregistreerd over alle drie de fases te verrekenen. Hoewel de netbeheerders er niet zo blij mee zijn als er veel meer stroom over 1-fase dan over de andere fases loopt, heeft het op de afrekening (/saldering) dus geen invloed. 1-Fase stroomopwekking of 3-fase stroomopwekking door PV-panelen en 1-fase verbruik of 3-fase stroomverbruik maakt niets uit. De slimme meter slaat dit allemaal plat en registreert alleen wat er inkomt en wat er uitgaat. Het onderstaande YouTube filmpje laat dit eenvoudig zien.
Tenslotte
De slimme meter helpt dus. Zolang de overheid en netwerkbedrijven dit in stand houden. Als de saldering wordt afgebouwd en wij staan er niet van te kijken als dat sneller / anders zal gebeuren dan nu gepland dan is er wel een andere invloed waardoor 3-fase systemen met name aan de opslag kant (thuisbatterij) interessant kunnen zijn.
De meeste Nederlandse huishoudens hebben een 3-fase aansluiting van 25 Ampère (A) ofwel 230V (netspanning) x 25A = 5.750 Watt per fase. Een enkelfase thuisbatterij levert veelal maximaal 5.000 Watt ofwel 5 kilowatt (kW). Als de actuele vermogensvraag groter is dan 5 kW dan zal de stroom altijd aangevuld worden door het net. Zou je in dat geval beschikken over een 3-fase thuisbatterij die bijvoorbeeld 10 kilowatt kan leveren dan kun je dus wel gebruik maken van je zelf opgewekte zonne- (of goedkoper ingekochte) stroom. Mits je genoeg kilowatturen in je thuisbatterij hebt opgeslagen natuurlijk.
De efficiëntie winst is echter veelal beperkt. Je wilt de kilowatturen in een thuisbatterijsysteem optimaal benutten en het toevoegen van extra vermogen (kilowatt) of meer opslagcapaciteit (kilowatturen) leidt vaak maar tot een iets hogere benuttingsgraad van de thuisbatterij. Aan de andere kant, als je meer onafhankelijk wilt zijn van de grillen van de markt+overheid biedt een wat grotere thuisbatterij langdurige prijsstabiliteit (i.c.m. een liefst oversized PV-systeem zodat je voor- en naseizoen wat langer worden).
Last but not least. De 1-fase thuisbatterijen van Alpha ESS zijn gekoppeld aan de slimme meter. Is er bijvoorbeeld een 1 kilowatt vermogensvraag op fase 3 dan zal het batterijsysteem 1 kilowatt leveren op fase 1. Het resultaat is dat de meter op nul blijft. Best slim, zo'n thuisbatterij van Alpha ESS.
